Katodik Koruma Nedir ?

Korozyon: Metal ve alaşımlarının bulundukları ortam etkisi ile kimyasal ve elektrokimyasal reaksiyonlar neticesinde tahrip veya kıymetini kaybetmesidir. Bu olayı havada, suda, toprakta meydana getiren etken ise, OKSİJEN difizyonudur.

Katodik Koruma: Metal yapıları, bulundukları ortam (elektrolitik) içerisinde elektrokimyasal yolla korozyondan koruma metodudur. Katodik koruma sistemlerinin ana prensibi elektrokimyasal korozyon teorisine dayanmaktadır. Bu sistemlerdeki asıl amaç metalde korozyona neden olan Oksijeni metalden uzak tutmaktır.

Yani bu sistemlerdeki asıl amaç koruma sistemi için kullanılacak metali (magnezyum vb.) anot gibi çalıştırıp korozyona uğratmak ya da korozyondan korunacak yapıyı katod olarak kullanarak bir korozyon hücresi oluşturmaktır.

Ölçme  ve Denetleme

Galvanik Anotlu Katodik Koruma Sistemi Ölçüm ve Değerlendirmesi

Galvanik anotlu sistemde işletme ve bakım son derece kolaydır. Korumayı sağlayan anotlar devre dışı kalmadığı sürece herhangi bir bakım işi ortaya çıkmaz. Bu sistemin ölçüm ve kontrollerinin yılda dört defa (İlkbahar, Yaz, Sonbahar ve Kış aylarında) yapılması yeterlidir.

Katodik Koruma Ölçümü İçin Gerekli Ekipmanlar Nelerdir ?

1. Avometre veya Multimetre
2. Bakır/BakırSülfat Referans Elektrodu
3. Gümüş/GümüşKlorür Referans Elektrodu
4. Çİnko Referans Elektrodu

KATODİK KORUMA ÖLÇÜMÜ NASIL YAPILIR ?

REFERANS ELEKTRODUNUN KULLANILMASI 

Referans elektrodunun üst tapası açılarak içerisine Bakır Sülfat eriyiği konur ve tapa kapatılır. Aşağıdaki  tapa Bakır Sülfat eriyiğini emdiği anda Referans elektrodu kul anılmaya hazırdır. Referans elektrodu kul anıldıktan sonra uzun süre kul anılmayacak ise, içerisindeki eriyik boşaltılır. Referans elektrodunun eriyik içerisine batan Bakır çubuğu temizlenip (zımpara ile) Referans elektrodu bir naylon poşet içerisine konularak saklanır.

KATODİK KORUMA SİSTEMİNDEN ÖLÇÜM ALINMASI

Katodik koruma sisteminde 3 adet Potansiyel, 1 adet akım ölçümü olmak üzere 4 adet ölçüm yapılır.

1.ÖLÇÜM (Sistem(Katod ve Anot birbirine bağlı) /Toprak Potansiyeli) : 

Ölçü kutusunda bulunan Anotdan gelen uç ile tanktan (Katod) gelen ucunu biribirine şöntlü vaziyetinde yapılır. Avometre D.C. 2 V. kademesine alınır. Referans elektrodu Sistemin Max. 50 cm. uzağına ağaç tapa toprağa gömülecek şekilde konulur. Konulan toprak kuru ise buraya birazcık saf su dökülür. Avometrenin bir çubuğu Referans elektroduna diğer çubuğu ölçü kutusu içerisinde bulunan Şönte değdirilerek potansiyel okunur. 

Bu potansiyelin değeri (850-1700 mV) olmalıdır.

2.ÖLÇÜM (Anot /Toprak Potansiyeli) : 

Ölçü kutusunda bulunan şöntün sökülmüş durumunda yapılır. Avometre ve referans elektrodu ölçüm 1’de tarif edildiği gibi ayarlanır. Avometrenin bir çubuğu kutuplara sıra ile değdirilir. Yüksek potansiyel değeri veren kutup anottan gelen kablonun bağlı olduğu kutuptur.

Bu değer (1100-1700 mV). arasında değişir.

3.ÖLÇÜM (Tank (Katod) /Toprak Potansiyeli): 

Ölçü kutusunda bulunan şöntün sökülmüş durumunda yapılır. Avometre ve referans elektrodu ölçüm 1’de tarif edildiği gibi ayarlanır. Avometrenin bir çubuğu (Referans elektroduna bağlı olmayan çubuğu) kutuplara değdirilir. Düşük potansiyel değeri veren kutup borudan veya tanktan gelen  kablonun bağlı olduğu kutuptur.Bu değer (450-550 mV). arasında değişir.

4.ÖLÇÜM (Anottan Çekilen Akım) : 

Ölçü kutusunda bulunan şöntün sökülmüş durumunda yapılır. Avometre D.C. 100 mA. kademesine getirilir. Aletin bir ucu anotdan, diğer ucu tankdan (katod) gelen kablonun bağlı olduğu şöntlere değdirilerek anotdan çekilen akım okunur. Bu değer (10-100 mA) arasında değişir. Tank(katod) akım yoğunluğu yönünden boş iken bu değer büyük, Tank(katod)akım yönünden doyduğu zaman bu değer düşük okunur.

SONUÇ

Sistem(Katod ve Anot birbirine bağlı) -zemin(toprak) potansiyeli : 850 mV’ un altında olmamalı, eğer altında ise tesisat gözden geçirilerek gerekli düzeltici önlemler alınmalıdır.

Anot-zemin(toprak) potansiyeli : 1100-1700 mV arasında olmalı, 1100 mV’ un altında olmamalıdır. Eğer 1100 mV’ un altında ise, tanka zarar vermeden ömrü biten anotların değiştirilmesi gereklidir.

Tank(Katod)-zemin(toprak) potansiyeli : 450-550 mV arasında olmalıdır. 450 mV’ un altında ise, tankta korozyon başlamış demektir. Bu durumda anot sayısı %50 oranında artırılmalı ve tekrar ölçüm yapılmalıdır.

Anot-Katod (tank) akımı : 10-100 mA arasında olmalıdır. Şönt açık iken yapılır. Değer 0 okunuyorsa kapalı devreyi teşkil eden akım yolu veya kablolarda kopukluk vardır.

Katodik Koruma Hangi Tesislerde kullanılır?

Doğalgaz, akaryakıt ve su boru hatları olan tesisler
Akaryakıt dolum tesisi ve akaryakıt istasyonları
Deniz suyu ve tatlı su üzerinde bulunan liman ve köprü işletmeleri
Tatlı su depolama tankları olan tesisler

İlgili  Yönetmelikler

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği,
TS EN 13509 Katodik koruma genel ölçüm teknikleri.
TS EN 12954 Katodik koruma – Gömülü veya suya daldırılmış metalik yapılar için – Boru hatları için genel prensipler ve uygulama.